Kunsthandelaar en kunsthistoricus Jan Six openbaarde recentelijk een nieuwe Rembrandt te hebben ontdekt én gekocht.

Het schilderij was jarenlang in handen van een adellijke Britse familie geweest, die geen idee had van de waarde ervan. Toen het op de veiling in Londen belandde, als één van de ‘minder belangrijk geachte’ werken, zag Six onmiddellijk dat het een Rembrandt was. Niet onbelangrijk: Jan Six is een jonge afstammeling van de in 1654 door Rembrandt geportretteerde Jan Six en specialiseerde zich volledig in het werk van Rembrandt. De mening van Six wordt op dit moment door meerdere kunsthistorici en specialisten gedeeld, zo ook door de bekende Rembrandt-expert Ernst van de Wetering.

Een echte Rembrandt of niet, de prijs waarvoor Six haar kocht, zal vele malen verdubbelen. “Wat is de werkelijkheid?“, kun je je afvragen. Als het merendeel van gerenommeerde kenners zegt dat een werk van een bepaalde kunstenaar is, dan is dit zo? Wie bepaalt dan wie een gerenommeerde kenner is? Waarom heeft het betreffende veilinghuis niet gezien dat het een Rembrandt is? Het is een interessant gegeven: de werkelijkheid in kunst lijkt soms een relatief begrip. In dit geval gaat het om de echtheid van een werk, maar ook het onderwerp dat wordt weergegeven, kan op verschillende manieren te maken hebben met de werkelijkheid. Hierin is een boeiend onderscheid te maken tussen figuratieve en abstracte kunst.

Voor Willem Boronski betekent werkelijkheid niet een figuratief weergegeven werkelijkheid. Zijn werk maakte een opvallende ontwikkeling door van figuratieve stillevens naar expressieve, abstracte werken. Met zijn abstracte kunst probeert Boronski de kijker aan te sporen tot het ontdekken van een eigen werkelijkheid. De werkelijkheid is volgens Boronski dan ook niet voor iedereen hetzelfde. De werkelijkheid is niet in woorden te vatten en heeft weinig te maken met een zo goed mogelijk weergegeven schaal appels of peren. Voor Willem Boronski gaat het juist om de beleving, de relatie tussen kijker en kunstwerk. Neem bijvoorbeeld het werk ‘The Joker to the Thief’. Het donkere middenvlak contrasteert met de daar omheen geschilderde lichte delen. De abstracte vlakken zijn perfect in balans, maar geven geen enkele suggestie van een figuratief onderwerp.

Een antwoord op de vraag: “Wat is de werkelijkheid?” is niet makkelijk te geven. In het geval van de Rembrandt gaat het om de echtheid en komen er onderzoekstechnieken aan te pas, waarmee het antwoord wordt onderbouwd. Een werkelijkheid in kunst weergeven, betekent voor Boronski de kijker aanzetten tot onbevooroordeeld kijken. Zonder een vooraf bedacht idee over wat er is afgebeeld. Alleen op die manier kun je je eigen werkelijkheid creëren.